Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
Acceptance and Commitment Therapy (ACT), ook bekend als acceptatie- en commitmenttherapie, is een vorm van cognitieve gedragstherapie die zich richt op het accepteren van wat buiten onze controle ligt en het engageren in acties die ons leven verrijken. ACT werd ontwikkeld door Steven C. Hayes in de jaren 1980 en is gebaseerd op de Relational Frame Theory (RFT), een uitgebreide theorie van menselijke taal en cognitie.
ACT biedt een effectieve aanpak voor psychische problemen, waarbij acceptatie en waarden centraal staan. Door mensen te helpen een flexibele en open houding ten opzichte van hun gedachten en gevoelens te ontwikkelen, bevordert ACT een rijker, betekenisvoller en meer bevredigend leven. De kracht van ACT ligt in de combinatie van mindfulness-technieken, cognitieve gedragstherapie en een diepe focus op persoonlijke waarden, wat cliënten helpt om hun leven in lijn te brengen met wat zij werkelijk belangrijk vinden.
Doelstellingen
Het kernconcept van ACT is psychologische flexibiliteit, wat betekent dat men in staat is om volledig aanwezig te zijn, bewust en open te reageren op de huidige situatie, en gedrag te kiezen dat in overeenstemming is met hun waarden. Door acceptatie, defusie, mindfulness en waardegerichte actie, streeft ACT naar het verbeteren van de algehele levenskwaliteit van cliënten.
Kernconcepten en principes
- Acceptatie
In plaats van te vechten tegen of te proberen negatieve gedachten en gevoelens te vermijden, leert ACT mensen om deze ervaringen te accepteren. Dit betekent het erkennen van gedachten en emoties zonder ze te veroordelen of te proberen ze te veranderen. - Cognitieve defusie
Dit houdt in dat men leert om gedachten en gevoelens te zien zoals ze zijn – gewoon gedachten en gevoelens – en niet als waarheden die hun gedrag dicteren. Technieken kunnen onder meer het benoemen van gedachten, het visualiseren van gedachten als objecten en het zingen van gedachten omvatten. - Contact met het hier en nu
ACT moedigt mindfulness en het aanwezig zijn in het huidige moment aan. Dit helpt mensen om zich bewust te worden van hun ervaringen zonder erdoor overweldigd te worden. - Zelf als context
Dit concept helpt mensen om zichzelf te zien als meer dan hun gedachten en gevoelens. Het zelf wordt gezien als een observerende entiteit, waardoor men een bredere en meer flexibele kijk op zichzelf en hun ervaringen kan ontwikkelen. - Waarden
ACT helpt mensen bij het identificeren van wat echt belangrijk voor hen is – hun diepste waarden – en gebruikt deze waarden als een kompas voor hun acties en beslissingen. - Toegewijde actie
Dit houdt in dat men actie onderneemt die in lijn is met hun waarden, zelfs wanneer dit moeilijk of ongemakkelijk is. Het gaat om het maken van keuzes die bijdragen aan een rijk en betekenisvol leven.
Technieken en Interventies
- Mindfulness-oefeningen
Deze oefeningen helpen cliënten om zich te concentreren op het huidige moment en hun ervaringen op een niet-oordelende manier te observeren. - Metaforen en analogieën
ACT maakt gebruik van veel metaforen om complexe concepten begrijpelijk te maken, zoals de "monsters op de boot"-metafoor om het concept van acceptatie uit te leggen. - Gedragsmatige oefeningen
Cliënten worden aangemoedigd om gedragsmatige stappen te ondernemen die in lijn zijn met hun waarden, zoals het opstellen van actieplannen en het uitvoeren van experimentele taken. - Acceptatie-oefeningen
Deze oefeningen helpen cliënten om pijnlijke gedachten en gevoelens te accepteren en er ruimte voor te maken, in plaats van ze te vermijden of ertegen te vechten.
