Roken
Omvang
Volgens de World Health Organisation zijn er wereldwijd 1,1 miljard rokers, waarvan er naar schatting 200 miljoen in Europa wonen. In Nederland rookt eenderde van de volwassenen van 15 jaar en ouder, dat was gemiddeld in 1999 34% (37% van de mannen en 31% van de vrouwen).
Stoppen
Een groot deel van de rokers is in meer of mindere mate ontevreden met hun roken. Van de volwassen rokers (15 jaar en ouder) zegt 32% te willen stoppen binnen 5 jaar. Jaarlijks lukt het 100.000 mensen om te stoppen met roken. De cold turkey methode is het meest populair onder de stoppers (74%). Cold turkey wil zeggen op eigen kracht, dus zonder hulpmiddelen. 16% kiest voor nicotinevervangende middelen. Slechts 3%, van alle mensen die op eigen gelegenheid stoppen, slaagt erin het stoppen minimaal 1 jaar vol te houden. Een essentiële succesfactor is motivatie om te stoppen.
Gevolgen
Roken is verantwoordelijk voor een aanzienlijk voor de totale ziekte en sterfte in Nederland. Kanker van lage en hoge luchtwegen, chronisch obstructieve longziekten (COPD) en hart- en vaatziekten ontstaan mede als gevolg van roken. In 1997 zijn tenminste 22.926 mensen gestorven (49% van de totale sterfte) ten gevolge van met roken samenhangende aandoeningen. Stoppen met roken reduceert het gezondheidsrisico aanzienlijk en is ook zinvol op oudere leeftijd en na reeds ontstane gezondheidsschade. Gemiddeld worden er 5 pogingen ondernomen alvorens met succes gestopt wordt met roken.
In een rapport van het Britse 'Koninklijk Artsen Genootschap' (RCP) worden sigaretten gelijkgesteld met een verslavende drug als heroïne. Het rapport bevat verder keiharde kritiek op de meetmethodes die het de tabaksfabrikanten toestaat hun producten als 'laag in teer' aan te bieden.
Hulp bij het stoppen met roken
- Nicotine-vervangende producten (kauwgum, pleister, neusspray en inhaler)
Nicotine-vervangende producten zijn in combinatie met counseling effectiever dan een placebo of geen behandeling. Nicotineinhaler blijkt het effectiefst, nicotinekaugum het minst effectief. Ongeveer 80% van de personen die een of andere vorm van nicotinevervanging heeft gebruikt valt na enige tijd weer terug. - Antidepressiva
Uit onderzoek blijk dat antidepressiva effectiever zijn dan een placebo als middel om te stoppen met roken. Met name bupropion en nortriptyline lijken effectief. Het werkingsmechanisme van antidepressiva als hulpmiddel bij het stoppen van roken is onduidelijk. Het is niet zo dat de effecten op stoppen met roken alleen veroorzaakt wordt door de behandeling van depressieve klachten. Bupropion is, mits bij de juiste patiënten toegediend en in combinatie met goede voorlichting en ondersteuning, vooralsnog de effectiefste (geregistreerde) methode om te stoppen met roken.
Literatuur
- Diagnostische Criteria van de DSM-5
American Psychiatric Association
Boom (2014) - Deckers JW, Agema WRP
Effecten van stoppen met roken van sigaretten bij patiënten met coronairlijden
Hart Bulletin (1994) 25: 3-8 - Eberman KM, Patten CA, Dale LC
Counseling patients to quit smoking
Postgraduate Medicine (1998) 104: 89-94 - Slagy C, Mant D, Fowler G, Lodge M
Meta-analysis on efficacy of nicotine replacement therapies in smoking cessation
Lancet (1994) 343: 139-142 - Wagena EJ, Huibers MJH, Schayck CP van
Therapieën voor stoppen met roken en implicaties voor de behandeling van patiënten met COPD
NTvG (2001) 145: 1492-1496 - Wagena EJ, Graaf L de, Chavannes NH, Grootheest AC van, Schayck CP van
Onrust over de veiligheid van bupropion als middel om te stoppen met roken onterecht
NTvG (2001) 145: 1489-1492 - Fredholm BB, Bättig K, Holmén J, Nehlig A, Zvartau EE
Actions of caffeine in the brain with special reference to factors that contribute to its widespread use
Pharmacol Rev. (1999) 51: 83-133 - Van Ree JM
De farmacologie van verslaving
NTvG (1995) 139: 2610-2613 - Nehlig A
Are we dependent upon coffee and caffeine? A review on human and animal data
Neurosci Biobehav Rev. (1999) 23: 563-576
