Cognitieve gedragstherapie (CGT)

Cognitieve therapie (CT)

CT is een vorm van psychotherapie die gericht is op het veranderen van disfunctionele denkpatronen en overtuigingen die bijdragen aan negatieve emoties en gedragingen. Het is gebaseerd op de theorie dat onze gedachten, gevoelens en gedrag met elkaar samenhangen en dat negatieve gedachten en overtuigingen kunnen leiden tot problemen in ons dagelijks functioneren en welzijn. In cognitieve therapie helpt de therapeut de patiënt om zich bewust te worden van hun negatieve denkpatronen en deze te identificeren en uit te dagen. De patiënt leert om situaties op een meer realistische manier te interpreteren en om te gaan met negatieve emoties. Daarnaast worden er nieuwe vaardigheden aangeleerd om om te gaan met stressvolle situaties en om positief gedrag te bevorderen.

Gedragstherapie (GT)

GT is een vorm van psychotherapie die gericht is op het veranderen van ongewenst of disfunctioneel gedrag. Het is gebaseerd op de principes van het behaviorisme, een psychologische stroming die zich richt op de relatie tussen gedrag en omgeving. In gedragstherapie wordt ervan uitgegaan dat ongewenst gedrag aangeleerd is en daarom ook weer aangepast kan worden door middel van gerichte interventies. De therapeut helpt de patiënt om te begrijpen hoe gedachten, gevoelens en gedrag met elkaar samenhangen en hoe deze kunnen bijdragen aan negatieve patronen. Gedragstherapie maakt gebruik van verschillende technieken om gedrag te veranderen, waaronder exposuretherapie, waarbij patiënten worden blootgesteld aan situaties of objecten waar ze bang voor zijn om zo de angstreactie te verminderen. Ook kan er gebruik worden gemaakt van gedragsexperimenten, waarbij patiënten nieuwe gedragingen uitproberen om te zien of dit leidt tot een verbetering van hun klachten. Methodes die gebruikt worden zijn o.a: Imaginaire exposure (verwerking van angstige en/of traumatische herinneringen door herbeleving) en Exposure in vivo (confrontatie met situatie(s) die angst oproepen.
Dialectische Gedragstherapie (DGT) is gebaseerd op gedragstherapeutische principes gecombineerd met dialectische en zen-boeddhistische principes. De behandeling richt zich op het aanleren van adequate vaardigheden: emotieregulatie, stresstolerantie, impulsbeheersing, omgaan met crisis, interpersoonlijke en mindfulness vaardigheden. DGT is een combinatie van individuele psychotherapie en vaardigheidstraining in groepen.

Cognitieve gedragstherapie (CGT)

Cognitieve gedragstherapie, een combinatie van CT en GT, beïnvloedt gedrag, gedachten en gevoel. Door anders tegen een situatie aan te kijken (gedachten) verandert je gevoel en je gedrag. Je wordt dus geholpen om je bewust te worden van de relatie tussen gedachten, emoties en gedrag en om negatieve en onrealistische gedachten te identificeren en uit te dagen. Door deze gedachten uit te dagen, leer je om negatieve emoties te verminderen en positiever te denken. Daarnaast worden er ook gedragsmatige interventies toegepast, zoals het aanleren van nieuwe vaardigheden om stressvolle situaties aan te kunnen en het veranderen van ongezonde gedragspatronen.
Acceptance and Commitment Therapy (ACT)
Rationeel Emotieve Therapie (RET) is een vorm van cognitieve gedragstherapie ontwikkeld door Albert Ellis, een Joodse psychoanalyticus uit de VS. Ellis gaat uit van de veronderstelling dat het denken (gedachten, vaste overtuigingen, interpretaties etcetera) het gevoel controleert. Ellis gaat uit van het zogenaamde ABCDE-model: Activating event (beschrijving van de gebeurtenis), Beliefs (irrationele, spanning oproepende gedachte). Consequence (emotionele gevolgen van de gedachte), Discussion (gedachten toetsen aan de werkelijkheid), Evaluation (meer rationele gedachte).
Schematherapie (ST) is een integratieve behandeling waarbij cognitieve gedragstherapeutische (denken en doen), interpersoonlijke (therapeutische relatie) en experientiële (ervarings-) technieken worden gecombineerd. De functie van het gedrag in verschillende modi en de hieraan ten grondslag liggende emotionele basisbehoeften staan centraal.

Literatuur

1. Clark DM
   A Cognitive approach to panic
   Behaviour Research and Therapy (1986) 24, 461-470
2. Beck JS
   Cognitieve therapie
   Hb uitgevers (1995)
3. Bout, J van den
   

   (Cognitieve) gedragstherapie en cognitieve (gedrags)therapie (2018)

   Tijdschrift voor gedragstherapie en cognitieve therapie 
4. Marks I, Lovell, K, Noshirvani H, Livanou M, Thrasher S
   Treatment of posttraumatic stress disorders by exposure and/or cognitive restructuring: A controlled study
   Archives of General Psychiatry (1998), 55, 317-325