Een nachtmerrie is een onplezierige droom die vaak intense gevoelens van angst, angst of verdriet kan veroorzaken. Nachtmerries kunnen zich voordoen tijdens de REM-slaap, de fase van de slaapcyclus waarin de meeste dromen voorkomen. In tegenstelling tot gewone dromen, die vaak onsamenhangend zijn en geen emotionele impact hebben, zijn nachtmerries vaak realistischer en kunnen ze de dromer een gevoel van gevaar of bedreiging geven. Nachtmerries kunnen verschillende thema's hebben, zoals vervolging, verlatenheid, verlies van controle of lichamelijke schade. Sommige mensen kunnen last hebben van terugkerende nachtmerries die altijd dezelfde thema's hebben. Nachtmerries kunnen veroorzaakt worden door verschillende factoren, zoals angst, stress, traumatische gebeurtenissen, slaapgebrek, medicatiegebruik of bepaalde medische aandoeningen. 

Voorkomen

De prevalentie van de nachtmerriestoornis in de algemene bevolking wordt geschat op 2 tot 5%. Mensen met een psychiatrische stoornis (zoals PTSS, dissociatie) hebben vaker nachtmerries, geschat wordt circa 30%. De American Academy of Sleep Medicine heeft richtlijnen opgesteld voor de medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandeling van recidiverende nachtmerries.

Niet-medicamenteuze behandeling 

Imagery rehearsal treatment (IRT) is een cognitief gedragstherapeutische behandeling waarvan het effect is aangetoond bij nachtmerries bij posttraumatische stressstoornis (PTSS) Het principe van IRT is het veranderen van het script van de terugkerende nachtmerrie en het nieuwe script oefenen door het dagelijks een paar keer in te beelden. Andere gedragsstrategieën omvatten o.a. hypnose, lucide dromentherapie en EMDR.

Medicamenteuze behandeling 

• Prazosine (α1-adrenoreceptor antagonist)
  in een recent onderzoek onder 304 militaire veteranen naar de werking van prazosine versus een placebo werden geen significante resultaten werden gevonden op de mate van nachtmerries en de kwaliteit van slaap tussen de prazosine groep en placebo groep. De onderzoekers concluderen dat prazosine geen verlichtende werking op nachtmerries of de kwaliteit van slapen heeft.
• Antipsychotica hebben wat effect, maar hebben vervelende bijwerkingen.
• Antidepressiva: fluvoxamine lijkt effect te hebben, maar heeft ook bijwerkingen.
• Benzodiazepines: o.a. nitrazepam, triazolam en clonazepam zijn onderzocht, maar er zijn onvoldoende data.
• Gabapentine: een retrospectieve studie met als uitkomst verbetering van de kwaliteit van slaap en afname frequentie of intensiteit van nachtmerries.
• Topiramaat: heeft wel positieve effecten, maar wordt beperkt door de bijwerkingen.
  
  

Literatuur

• American Psychiatric Association, A.P.A., Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th Ed.).
  Washington, DC: American Psychiatric Press, 2013.
• Management of Nightmare Disorder in Adults
  Erin D. Callen, PharmD, BCPS; Tiffany L. Kessler, PharmD, BCPS; Krista G. Brooks, PharmD; Tom W. Davis
  MDUS Pharmacist. 2018;43(11):21-26

• Nachtmerries: prevalentie, correlaten en behandeling in de specialistische GGZ

• American Psychiatric Association, A.P.A., Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (5th Ed.). 
  Washington, DC: American Psychiatric Press, 2013

• Raskind MA, et al
  Trial of Prazosin for Post-Traumatic Stress Disorder in Military Veterans.
  N Engl J Med. 2018 Feb 8;378(6):507-517. doi: 10.1056/NEJMoa1507598. PMID: 29414272