Hulpgids

Bij de circadianeritme-slaap-waakstoornis, die vroeger een stoornis in de slaap-waak ritmiek werd genoemd, hebben mensen een aanhoudend patroon van ontregeling van de slaap. De persoon met deze stoornis heeft een slaap-waak ritme dat niet in overeenstemming is met wat van deze persoon geëist wordt. Deze ontregeling van het ritme komt vaak doordat mensen een langere periode op onregelmatige tijden naar bed gaan of opstaan. Een oorzaak voor deze stoornis is waarschijnljik te vinden in het feit dat ieder mens een natuurlijke slaap-waak ritmiek heeft. De ene persoon is meer een ochtendtype, de andere persoon meer een avondtype. Dit ritme lijkt genetische te zijn bepaald. Als dit ritme niet gevolgd kan worden kunnen er problemen ontstaan. Als mensen met een extreem avond ritme (bijv. vermoeid worden rond half twee) wel om twaalf uur naar bed gaan, liggen zij vaak nog anderhalf uur wakker. Problemen rond het slaap-waak ritme komen vaker voor bij mensen die in ploegendiensten werken of voor hun werk onregelmatige diensten moeten draaien. Daarbij is het een stoornis waar nogal wat studenten last van hebben omdat zij op onregelmatige tijden wakker zijn.

DSM-5 criteria

A. Een persisterend of recidiverend patroon van ontregelde slaap dat primair het gevolg is van een verandering van het circadiane systeem of van onvoldoende synchronisatie tussen het endogene circadiane ritme en het slaap-waak-ritme dat de fysieke omgeving of een sociaal of beroepsmatig rooster van de betrokkene vereist.
B. De ontregeling van de slaap veroorzaakt exessieve slaperigheid of insomnia of beide.
C. De slaapstoornis veroorzaakt klinisch significante lijdensdruk of beperkingen in het sociale- of beroepsmatige functioneren of het functioneren op andere belangrijke terreinen.

Specificeer
Verlate slaapfase, vervroegde slaapfase, onregelmatige slaap-waakritme, niet-24-uurs slaap-waakritme, ploegendienst, ongespecificeerd.

Literatuur

DSM-5 - Nederlandse vertaling
American Psychiatric Association
Uitgeverij Boom (2014)