Hulpgids

Restless legs syndrome (RLS), ook bekend als het rustelozebenensyndroom, is een neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door een onweerstaanbare drang om de benen te bewegen, meestal gepaard gaand met onaangename sensaties in de benen. Deze sensaties worden vaak beschreven als tintelingen, jeuk, branderigheid of een gevoel van "kruipende insecten" onder de huid. De meeste mensen hebben wel eens dat hun benen opeens schokken of bewegen. Meestal gebeurt dit net voordat je in slaap valt en gaat dit gepaard met een gevoel van vallen. Mensen die last hebben van rusteloze benen hebben dit veel vaker. Wat er precies gebeurt, is niet duidelijk maar in de diepe slaap gaat er iets mis tussen de communicatie tussen de hersenen en de benen. De benen beginnen vanzelf te bewegen en te schoppen; ongeveer elke 20 à 30 seconden. Deze bewegingen zijn vaak zo erg dat de slaper ervan wakker wordt en in het geval van een partner wordt deze vaak ook (soms pijnlijk) gewekt. De rusteloze benen `s nachts zijn soms een onderdeel van "periodic limb movement disorder” (PLMD). De aandoening kan zich ook voordoen in de bovenbenen, voeten, romp en armen. Het is niet pijnlijk maar erg vervelend en hinderlijk, en zorgt voor een onweerstaanbare drang tot bewegen. De symptomen komen vooral voor als niet of weinig bewogen wordt.
RLS kan op elke leeftijd voorkomen, maar komt vaker voor naarmate men ouder wordt en treft meer vrouwen dan mannen. Naar schatting 5 à 6% van de bevolking heeft in meerdere of mindere mate klachten, ongeveer even veel mannen als vrouwen. Bij ouderen (65+) zouden 10 tot 25% van de mensen dergelijke klachten hebben. Hoewel de diagnose meestal pas op middelbare leeftijd wordt gesteld, hebben veel mensen al jaren klachten, soms al vanaf hun kindertijd.

Symptomen 

• Een onweerstaanbare drang om de benen te bewegen, vaak gepaard met onaangename sensaties.
• Symptomen die beginnen of verergeren tijdens perioden van rust of inactiviteit, zoals liggen of zitten.
• Verlichting van de symptomen door beweging, zoals wandelen of rekken.
• Symptomen die ’s avonds en ’s nachts verergeren, wat kan leiden tot slaapproblemen.
  
  

Oorzaken en risicofactoren

• De exacte oorzaak van RLS is niet duidelijk, mogelijk dat de symptomen veroorzaakt worden door een verstoorde werking van bepaalde (dopaminerge) zenuwcellen in de hersenen.
• Genetica: RLS kan in families voorkomen, wat wijst op een genetische component.
• Zwangerschap: RLS komt vaak voor tijdens de zwangerschap, vooral in het derde trimester, maar de symptomen verdwijnen meestal na de bevalling.
• Chronische ziekten: bepaalde chronische ziekten zoals diabetes, nierfalen, perifere neuropathie en ijzertekort (bloedarmoede) kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van RLS.
• Medicijnen: sommige medicijnen, zoals medicijnen tegen misselijkheid en allergie, antipsychotica en antidepressiva kunnen RLS verergeren.
  
  

Behandeling

• Levensstijlveranderingen
  Regelmatige lichaamsbeweging, het vermijden van cafeïne, alcohol en tabak, en het handhaven van een consistent slaapschema.
• IJzersupplementen
  Als er sprake is van een ijzertekort, kunnen ijzersupplementen helpen de symptomen te verlichten.
• Medicatie
  Er zijn verschillende medicijnen beschikbaar die kunnen helpen bij het beheersen van de symptomen van RLS, waaronder dopamine-agonisten (anti-Parkinson), anticonvulsiva, opioïden en benzodiazepinen.
• Zelfzorgmaatregelen
  Warmte- of koudetherapie, massages en ontspanningstechnieken zoals yoga en meditatie kunnen ook nuttig zijn bij het verlichten van symptomen.