Narcistische persoonlijkheidsstoornis
Narcisme is een term waar een bepaalde mate van zelfwaardering of zelfliefde mee wordt aangeduid. De grens tussen gezond en ongezond narcisme is vaag. Narcisten kunnen veel persoonlijke charme bezitten. Een laag of sterk wisselend zelfgevoel vormt de kern van hun problemen, veel gedrag is erop gericht om dit niet te hoeven voelen. Daarnaast hebben zij grote moeite om een goede relatie te onderhouden. Relaties worden meestal na korte tijd beëindigd als de partner meer eigen wensen en behoeften kenbaar maakt en eisen gaat stellen. Een narcist reageert vaak woedend op afwijzing en/of kritiek ("narcistic rage"). De narcistische persoonlijkheidsstoornis is een persoonlijkheidsstoornis die wordt gekenmerkt door een overdreven gevoel van eigenwaarde, een sterke behoefte aan bewondering en een laag inlevingsvermogen
DSM-5 criteria
301.81
Een pervasief patroon van grandiositeit (in fantasie of gedrag), behoefte aan bewondering en gebrek aan empathie, beginnend op jongvolwasssen leeftijd een aanwezig in uitlopende contexten, zoals blijkt uit vijf (of meer) van de volgende kenmerken:
- Heeft een opgeblazen gevoel van eigen belangrijkheid.
- Is gepreoccupeerd met fantasieën over grenzeloos succes, grenzeloze macht, genialiteit, schoonheid, of ideale liefde.
- Gelooft dat hij of zij "bijzonder" en uniek is alleen kan worden begrepen door, of moet omgaan, met andere bijzondere mensen of mensen (of instellingen) een hoge status.
- Heeft excessieve behoefte aan bewondering.
- Heeft het gevoel bijzondere rechten te hebben.
- Exploiteert anderen.
- Heeft gebrek aan empathie: is niet bereid de gevoelens en behoeften van anderen te erkennen of zich ermee te identificeren.
- Is vaak afgunstig op anderen of gelooft dat anderen afgunstig zijnop hem of haar.
- Toont zich arrogant of hooghartig in houding of gedrag.
Literatuur
DSM-5 - Nederlandse vertaling
American Psychiatric Association
Uitgeverij Boom (2014)
