Alcohol
Op kleitabletten van 6000 voor Christus, gevonden in de Nijldelta, vindt men recepten terug voor het bereiden van alcoholhoudende dranken. Het destilleren van alcohol is waarschijnlijk een Chinese uitvinding. Koning Hammurabi van Babylon kondigde in 2225 voor Christus de eerste drankwet af; hij legde de prijs van alcoholhoudende dranken aan banden en bepaalde dat niet iedereen het mocht verkopen.
Opname van alcohol
Alcohol levert bij afbraak geen metabolieten die bruikbaar zijn voor de opbouw van voor het lichaam benodigde stoffen en is dus geen voeding. Alcoholische dranken bevatten ethanol, een stof die direct giftig is. Alcohol wordt voornamelijk in het begin van de dunne darm opgenomen. Des te sterker de alcohol des te sneller deze wordt opgenomen, voedsel remt de opname. Bij gedestilleerde dranken is de piek in het bloed 45 tot 60 minuten na inname, voor bier kan dat uren zijn. Bijzonder is het bioritme voor de afbraaksnelheid: eenzelfde hoeveelheid alcohol wordt op verschillende tijdstippen van de dag door eenzelfde persoon met een andere snelheid afgebroken: rond 05.00 uur is de afbraaksnelheid het laagst, rond 19.00 uur het hoogst.
Voorkomen
Geschat wordt dat circa 2 tot 4% van de Nederlandse bevolking (ruim 300.000 mensen) aan alcohol verslaafd is (dagelijks meer dan twaalf glazen alcohol per dag). Tel daarbij op het aantal 'stevige drinkers' (gemiddeld zo'n acht glazen per dag), dan komen wij zeker op 650.000 mensen met een alcoholprobleem. De verhouding mannelijke alcoholisten / vrouwelijke alcoholisten was in de vijftiger jaren 20:1; nu ongeveer 1:2. Een van de twaalf mensen die alcohol drinken raakt er aan verslaafd. Elke alcoholist beïnvloedt de gezondheid of het sociaal functioneren van gemiddeld 4 personen in zijn omgeving in negatieve zin.
Afhankelijkheid
Lichamelijke afhankelijkheid houdt in dat je lichaam gewend is aan alcohol en je last krijgt van ontwenningsverschijnselen (bijvoorbeeld trillende handen, veel transpireren) wanneer je niet drinkt en je tolerantie ontwikkel (steeds meer nodig voor zelfde effect). Geestelijke afhankelijkheid betekent dat je het idee hebt niet zonder alcohol kan en een sterke drang hebt om te drinken ("craving").
Kosten
Het aantal slachtoffers ten gevolge van alcoholmisbruik en de jaarlijkse kosten die gemoeid zijn met alcohol, zijn vele malen hoger dan de slachtoffers en kosten ten gevolge van drugs. Het Nederlands Economische Instituut schat dat het verlies aan arbeidsproductiviteit het bedrijfsleven elk jaar circa een miljard euro kost. Ook de medische kosten zijn enorm en beperken zich niet alleen tot leverziekten. De gezondheidszorg wordt ook geconfronteerd met ongelukken door dronken weggebruikers, geweld binnen het gezin en vechtpartijen onder invloed van alcohol; therapie (als gevolg van alcoholisme van één van de opvoeders), etcetera. Accountantsbureau KPMG becijferde in 1995 dat alcoholproblemen op het werk de maatschappij zo'n 2½ miljard euro kost op jaarbasis; de helft daarvan is het berekende verlies van arbeidsproductiviteit, de rest aan uitkeringen van arbeidsongeschikten. Belangrijke kostenposten zijn: kosten als gevolg van ongelukken die zij zelf meemaken, maar ook de ongelukken die zij veroorzaken bij anderen (materiële schade en geweld binnen het gezin). Alcoholmisbruik houdt verder verband met een groot aantal medische aandoeningen. In 1993 werden de kosten van alcoholproblemen in Europa door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geschat op 5% tot 6% van het bruto nationaal product van elk land. Jaarlijks sterven in Nederland 2500 mensen aan de directe gevolgen van alcohol, waarvan circa 250 door ongelukken in het verkeer (waarbij alcohol in het spel was) en ± 100 gewoon in huis omdat ze bijvoorbeeld dronken van de trap vallen. Onder invloed van alcohol ontstaan veel vechtpartijen, huiselijk geweld en kindermishandeling. Bij een op de vier jonge mannen die overlijden, speelt alcohol een rol. Daarmee is het de belangrijkste doodsoorzaak voor de leeftijdscategorie 15 tot 29 jaar.
Meer alcohol
- inzichten over hoe te behandelen
- de multidisciplinaire richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol.
- de DSM-5 criteria
- waarom is alcohol schadelijk
- alles over alcoholpromillage en het CBR
- het syndroom van Wernicke
