Depressieve stoornis
Een depressie is een heftige neerslachtigheid, met als kernsymptomen: een sombere stemming, vermoeidheid, verlies van energie, initiatief, plezier en interesse. Naast deze symptomen kunnen er verschillende andere klachten zijn, die onder te verdelen zijn in psychologische-, gedrags-, functionele- en psychotische symptomen.
Psychologisch
- depressieve stemming
- geen energie, moe, initiatiefloos
- angst, soms sterke afvlakking van het gevoel
- formele denkstoornissen: problemen met concentreren en geheugen, denkremming en besluiteloosheid
- inhoudelijke denkstoornissen: gedachten over schuld, zelfverwijt, waardeloosheid en verlies van zelfrespect.
Gedrag
- sociaal terugtrekgedrag, verlies van interesse in de omgeving
- verlies plezier te beleven
- onrustig of juist geremd
- verminderde productiviteit
- suïcidaliteit
- huilbuien
Functioneel (vitale of biologische functies)
- eetstoornissen: afgenomen (meestal) of toegenomen eetlust
- slaapstoornissen: in- en of doorslaapstoornissen, vroeg wakker worden, of juist veel slapen
- seksuele stoornissen: verminderde behoefte
- lichamelijke klachten: obstipatie (meestal) of diaree, hoofdpijn, maagklachten, hartkloppingen etc.
Psychotische symptomen
In 10 à 15% van de depressies is er sprake van psychotische kenmerken, d.w.z. er is een gestoorde toetsing van de realiteit. Dit uit zich bij een psychotische depressie meestal in wanen. Meestal is de inhoud van die wanen in overeenstemming met de depressieve stemming: de thema's staan in het teken van persoonlijke tekortkomingen, falen, schuld, dood, straf of nihilisme. Vroeger werd een dergelijke psychotische depressie ook wel een melancholie genoemd.
Depressie met vitale kenmerken
Vitale kenmerken (ook wel melancholische kenmerken) houdt is een ontregeling van de vitale functies: eten, slapen en dag-nachtritme. (Twee van A, drie van B).
A. (1) verlies interesse of plezier in bijna alles, (2) geen reactie van de stemming op plezierige prikkels
B. (1) duidelijk andere depressieve stemming dan na een life-event, (2) dagschommelingen, (3) meer dan 2 uur voor gebruikelijke tijdstip wakker worden, (4) geremde of geagiteerd psychomotoriek, (5) geen eetlust en/of gewichtsverlies, (6) abnormale schuldgevoelens.
Beloop
Een depressie kan geleidelijk ontstaan, maar ook acuut, d.w.z. van het ene op het andere moment. Een onbehandelde depressie heeft een grillig verloop. Een depressie is soms eenmalig, maar meestal heeft men last van meerdere depressieve episoden. De depressieve stoornis heeft meestal een recidiverend beloop: ongeveer 80% van de patiënten met een depressieve stoornis maakt in zijn leven meer dan 1 episode door, met een gemiddelde van 4 episoden. Gemiddeld duurt een niet behandelde depressie acht maanden. De helft van de episodes is korter dan drie maanden, 20% duurt langer dan twee jaar. Bij 40% keert de depressie binnen twee jaar terug. Opgenomen patiënten hebben vaak ernstigere symptomen. De prognose bij deze groep is slechter: ongeveer 60% van de opgenomen patiënten wordt binnen vijftien jaar opnieuw opgenomen, 10% pleegt suïcide en maar 20% blijft klachtenvrij.
Meer over depressie
-
inzichten over hoe te behandelen
- wat is bekend over de oorzaken
- vragenlijsten voor bijv ernst van depressie
- vormen: seizoensgebonden, met atypische kenmerken, persisterende depressieve stoornis
- de DSM-5 criteria
