Hulpgids

Eye Movement Desensitization & Reprocessing (EMDR)

De Joods-Amerikaanse psychologe Francine Shapiro kreeg in 1987 tijdens een wandeling last van een onprettige herinnering uit haar jeugd. Ze ontdekte dat de negatieve emotionele lading van deze herinnering sterk verminderde nadat ze haar ogen spontaan enkele malen snel heen en weer bewoog. Toepassing van de combinatie denken aan een traumatische ervaring en snelle oogbewegingen bij enkele proefpersonen leidde tot de ontdekking dat de, aan het trauma gekoppelde negatieve emoties, in intensiteit afnamen. In 1989 verscheen haar eerste publicatie, die uiteindelijk zou leiden tot de geprotocolleerde procedure Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR).

EMDR

EMDR is een therapie die is ontwikkeld om mensen te helpen die lijden aan de gevolgen van traumatische ervaringen. Het werd in de late jaren 1980 geïntroduceerd door Francine Shapiro. EMDR wordt vaak gebruikt voor de behandeling van posttraumatische stressstoornis (PTSS), maar heeft ook toepassingen gevonden bij andere angststoornissen, depressie en verschillende andere psychische aandoeningen. EMDR leidt ertoe dat de herinnering aan een traumatisch beeld vrij snel de emotionele lading verliest en het dus minder pijnlijk is om aan de gebeurtenis terug te denken. Negatieve beelden, disfunctionele cognities (gedachten, opvattingen) en negatieve emoties veranderen. Een belangrijk voordeel van EMDR is de relatief geringe belasting voor de cliënt. Zo is het in het geval van EMDR niet noodzakelijk dat cliënten hun ervaringen uitvoerig beschrijven of continu herbeleven.

Indicaties

Acute stress-stoornis; Posttraumatische stress-stoornis en Overige traumagerelateerde problematiek

Werkingsmechanisme

In 2008 kwam vast te staan dat EMDR draait om het belasten van het werkgeheugen. Dat kan maar één ding tegelijk. Dus als een patiënt zich een traumatische herinnering voor de geest moet halen, belast hij zijn werkgeheugen. Als hij ondertussen ook de snelle handbewegingen van de therapeut moet volgen met zijn ogen, moet hij toch twee dingen tegelijk doen, met als gevolg dat die herinnering vager wordt, minder emotioneel. Inmiddels is duidelijk dat hoe zwaarder je het werkgeheugen belast, des te sneller je een herinnering kunt kraken. 

Werkwijze

• Bilateral Stimulation
  Het belangrijkste kenmerk van EMDR is de bilaterale stimulatie, meestal in de vorm van oogbewegingen, maar soms ook door tikken of geluiden. De cliënt volgt met de ogen de vingers van de therapeut die heen en weer bewegen voor het gezicht.
• Traumatische Herinneringen
  EMDR richt zich op het verwerken van traumatische herinneringen. Het doel is om de emotionele lading van deze herinneringen te verminderen en de cliënt te helpen ze op een meer adaptieve manier te integreren.
• Desensitisatie en Verwerking
  Tijdens een EMDR-sessie wordt de cliënt gevraagd om een traumatische herinnering of een negatieve gedachte op te roepen terwijl ze de bilaterale stimulatie ontvangen. Dit helpt bij het verminderen van de emotionele intensiteit en het veranderen van de manier waarop de herinnering wordt opgeslagen in het geheugen.
• Acht Fasen van EMDR
  Geschiedenis en planning: verzamelen informatie en opstellen behandelplan.
  Voorbereiding: voorbereiden op therapie en leren ontspanningstechnieken.
  Beoordeling: identificatie specifieke herinnering, inclusief de negatieve overtuiging en gewenste positieve overtuiging.
  Desensitisatie: gebruik van bilaterale stimulatie terwijl de cliënt zich concentreert op de traumatische herinnering.
  Installatie: versterking positieve overtuiging.
  Lichaamsscan: controle op resterende fysieke spanning die geassocieerd is met de herinnering.
  Afsluiting: zorgen dat de cliënt zich aan het eind van de sessie weer stabiel en veilig voelt.
  Herwaardering: evaluatie voortgang in latere sessies en bepalen of verdere verwerking nodig is.

Wetenschappelijke Onderbouwing:

EMDR is goed onderzocht en heeft sterke empirische ondersteuning gekregen voor de behandeling van PTSS. Verschillende studies en meta-analyses hebben aangetoond dat EMDR effectief kan zijn bij het verminderen van traumagerelateerde symptomen. Er is zelfs meer onderzoek gedaan naar EMDR voor het verwerken van schokkende ervaringen dan naar andere vormen van therapie. Uit de resultaten blijkt dat cliënten (zowel volwassenen als kinderen) opmerkelijk goed op EMDR reageren. Al na drie tot vier zittingen is 80% van hen weer in staat om de normale dagelijkse bezigheden te verrichten; de gebeurtenis speelt niet langer een overheersende rol in hun leven. 

Beroepsvereniging

Vereniging EMDR Nederland