Voorlopige rechterlijke machtiging
Bron: Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
Wie verzoekt?
De officier van justitie. Dat kan ambtshalve (d.w.z. uit hoofde van zijn beroep) of op verzoek van de familie van betrokkene, zijn wettelijk vertegenwoordiger of zijn partner.
Wie verleent?
De rechter verleent de machtiging. Er is geen mogelijkheid voor hoger beroep tegen deze beslissing. Alleen cassatie van de beslissing door de Hoge Raad, de hoogste rechter in Nederland, is mogelijk.
Doel
Het wegnemen van het gevaar dat door de geestesstoornis wordt veroorzaakt. Bij verzorgingstehuizen, instellingen voor verstandelijk gehandicapten en psychogeriatrische verpleegtehuizen is de zorg voor betrokkene het primaire doel en niet het behandelen met het oog op het verbeteren van de geestesstoornis.
Eisen
• De betrokkene heeft een geestesstoornis
• Dóór deze geestesstoornis veroorzaakt hij een gevaar voor zichzelf of zijn omgeving (ook wel "causaal verband" genoemd)
• Dat gevaar kan alléén worden afgewend door opname in een psychiatrisch ziekenhuis
• De betrokkene is ouder dan 12 jaar
• En is niet bereid tot een vrijwillige opname.Uit de term "de nodige bereidheid" wordt afgeleid dat de rechter enige ruimte heeft bij het toetsen of
betrokkene bereid is tot opneming en verblijf. Maar, niet behandeld willen worden, is iets anders dan niet opgenomen willen worden. Dat is formeel geen criterium dat de rechter hoeft te toetsen.
Duur
Maximaal zes maanden. De termijn begint te lopen op de dag dat de rechter de machtiging afgeeft.
De duur van bijvoorbeeld een voortgezette inbewaringstelling – eventueel voorafgaand aan de
voorlopige machtiging – telt hierbij dus niet mee. Binnen veertien dagen na de dag van afgifte moet
opname op basis van de machtiging volgen, anders verliest de machtiging zijn geldigheid. Om de
betrokkene dan nog op te kunnen nemen, is een nieuwe machtiging nodig. Verlenging van de voorlopige machtiging is mogelijk. Dan moet er een machtiging voortgezet verblijf worden gevraagd. Verlenging met een nieuwe voorlopige machtiging is niet mogelijk.
Rechtspraak
• Een stempel van een handtekening onder een geneeskundige verklaring is geen handtekening.
• Het horen van de betrokkene zelf over het verzoek van de officier van justitie is een fundamenteel recht, waarvan alleen bij hoge uitzondering mag worden afgeweken.
• Het oproepen van de betrokkene gaat niet zover dat de rechter hem moet (laten) opsporen als zijn
verblijfplaats onbekend is. Het enkel sturen van een oproepingsbrief is echter onvoldoende.
• Als de geneesheer-directeur bevoegdheden wil mandateren, hetgeen slechts zeer beperkt is toegestaan, moet dat in ieder geval volgens een schriftelijk door het bestuur van het ziekenhuis
opgesteld protocol.
• De rechter mag nooit afgaan op oude gegevens maar moet zich altijd baseren op feiten en omstandigheden die zich ten tijde van de beslissing voordoen.
Patiëntenvertrouwenspersoon
Klik hier voor patiënteninformatie over de rechterlijke machtiging van de Stichting Patiëntenvertrouwenspersoon Geestelijke Gezondheidszorg
