Gedwongen opname in het psychiatrisch ziekenhuis
De Wet Verplichte Geestelijke Gezondheidszorg (Wvggz) beschrijft de rechten van mensen die verplichte zorg krijgen in de ggz. De Wvggz geldt voor mensen bij wie een psychische stoornis leidt tot gedrag dat ernstig nadeel veroorzaakt voor henzelf of voor anderen. De Wvggz is er om de rechten van deze mensen te beschermen. De Wvggz richt zich vooral op het voorkómen van verplichte zorg. Als dat niet kan, dan moeten zorgaanbieders de verplichte zorg uitvoeren met zo min mogelijk dwang en er zo snel mogelijk mee stoppen. Bij jeugdigen is er extra aandacht voor de mogelijke nadelen die verplichte zorg kan hebben op hun geestelijke en lichamelijke ontwikkeling.
Zorgmachtiging en crisismaatregel
Een zorgmachtiging (voorheen: voorwaardelijk en voorlopige machtiging) is een machtiging van de rechter waarmee verplichte zorg op grond van de Wvggz toegepast kan worden. Een zorgmachtiging is mogelijk als een psychische stoornis leidt tot ernstig nadeel. Maar alleen als vrijwillige zorg niet mogelijk is, en verplichte zorg de enige manier is om het ernstig nadeel weg te nemen. De crisismaatregel (voorheen IBS) in de Wvggz is een beslissing van de burgemeester waarmee verplichte zorg toegepast kan worden. Dit is in een crisissituatie waarin snel ingegrepen moet worden vanwege onmiddellijk dreigend ernstig nadeel. Een crisismaatregel is maximaal drie werkdagen geldig. De officier van justitie krijgt een kopie van de crisismaatregel van de burgemeester. De officier kan binnen een werkdag aan de rechter vragen om de crisismaatregel te verlengen met een machtiging tot voortzetting van een crisismaatregel. De rechter beoordeelt of er sprake is van een onmiddellijk dreigend ernstig nadeel door een vermoedelijke psychische stoornis of of het ernstig nadeel door de voortzetting van de crisismaatregel kan worden weggenomen.
