Hulpgids

SCID-D

Inleiding

De SCID-D is een semi-gestructureerd diagnostisch interview bestemd voor klinisch geschoolde interviewers om DSM IV diagnoses te stellen in de categorie dissociatieve stoornissen. Een eerste aanzet werd in 1985 gepubliceerd. 

Inhoud

1. Algemeen gedeelte
   Biografische gegevens, psychiatrische en medische voorgeschiedenis, intoxicaties (alcohol, drugs en medicijnen), eetproblemen, slaapproblemen, automutilatie, depressiviteit.
2. Specifieke symptomen behorende bij DSM IV dissociatieve stoornissen
   Amnesie, depersonalisatie, derealisatie, identiteitsverwarring, identiteitswijziging / fragmentering.
3. Non-verbaal gedrag dat specifiek is voor dissociatieve stoornissen
   Duidelijke trance-toestand; amnesie / korte black-out tijdens interview; patiënt keert in zichzelf, hoort vragen niet, heeft moeite bij het gesprek te blijven; veranderingen in stem, taal, stijl van antwoorden, spontane leeftijdsregressie, praat over zichzelf in derde persoon; duidelijke emotiole reactie op vragen over dissociatieve stoornissen.
4. Mate van ernst
   De ernst van de vijf symptoomgroepen wordt beoordeeld als afwezig, licht, matig of ernstig.

Specifieke symptomen behorende bij DSM IV dissociatieve stoornissen

1. Amnesie
   • Hebt u ooit het gevoel gehad dat er grote gaten in uw herinnering waren?
   • Komt het wel eens voor dat er uren of dagen in uw herinnering missen en u niet meer weet wat u heeft gedaan?
   • Zijn er wel eens periodes waarin u moeite hebt om u te herinneren wat u op een dag heeft gedaan?
   • Is het u ooit overkomen dat u zich ergens bevond, terwijl u zich niet kon herinneren hoe u op die plaats gekomen was?
   • Bent u ooit belangrijke persoonlijke informatie vergeten zoals uw naam, uw leeftijd?
   • Als u last heeft van problemen met uw geheugen, kunt u achteraf meestal wel achterhalen wat u hebt gedaan?
   • Bent u ooit wel eens onverwacht van huis gereisd, waarbij u tot de ontdekking kwam dat u uw hele verleden was vergeten?
   • Doen deze geheugenproblemen zich uitsluitend voor na het gebruik van alcohol, drugs en of medicijnen?
   • Doen deze geheugenproblemen zich uitsluitend voor als u erg onder druk staat of somber of in de war bent?
2. Depersonalisatie
   • Hebt u zich ooit wel eens heel onwerkelijk gevoeld, alsof u niet echt leefde?
   • Hebt u wel eens het gevoel gehad alsof u als een robot of automaat handelde?
   • Hebt u wel eens het gevoel gehad alsof u als van een afstandje naar uzelf zat te kijken - of het gevoel een film van uzelf te zien?
   • Hebt u wel eens het gevoel alsof een deel van uw lichaam of uw hele lichaam vreemd voor u is?
   • Hebt u wel eens meegemaakt dat het was alsof uw lichaam van vorm veranderde? Bijv. dat het wel groter of kleiner leek?
   • Hebt u wel eens de ervaring gehad dat u lichamelijke pijn niet voelde?
   • Hebt u wel eens meegemaakt dat u in de spiegel keek en het gevoel had dat u een vreemde zag of uzelf niet herkende?
   • Hebt u ooit het gevoel gehad alsof u uit twee personen bestond: één persoon die deelneemt aan het leven en een ander die toekijkt?
   • Hebt u uzelf wel eens horen praten, terwijl het was alsof uzelf niet de woorden koos?
   • Hebt u ooit het gevoel gehad alsof u uw gedrag niet onder controle had?
   • Doen deze ervaringen zich uitsluitend voor na het gebruik van alcohol, drugs en of medicijnen?
   • Doen deze ervaringen zich uitsluitend voor als u erg onder druk staat of somber of in de war bent?
3. Derealisatie
   • Hebt u ooit het gevoel gehad alsof uw vertrouwde omgeving of mensen die u goed kende, vreemd en onwerkelijk leken?
   • Hebt u wel eens meegemaakt dat uw omgeving vager leek alsof u door een mist keek?
   • Is het wel eens gebeurd dat u uw eigen huis niet herkende of dat het heel onwerkelijk leek?
   • Is het wel eens gebeurd dat u een goede vriend(in) of familielid niet herkend hebt?
   • Bent u wel eens in war over wat er echt of onecht is in uw omgeving?
   • Doen deze ervaringen zich uitsluitend voor na het gebruik van alcohol, drugs en of medicijnen?
   • Doen deze ervaringen zich uitsluitend voor als u erg onder druk staat of somber of in de war bent?
4. Identiteitsverwarring
   • Hebt u ooit het gevoel gehad of er een strijd binnenin uzelf plaatsvond?
   • Is er wel eens een strijd gaande binnenin uzelf over wie u werkelijk bent?
   • Bent u wel eens in de war over wie u werkelijk bent?
5. Identiteitswijziging / fragmentering
   • Hebt u ooit wel eens gehandeld alsof u een ander iemand was?
   • Ervaart u dit als een soort toneeltrol die u dan zelf speelt of gaat het om gedrag waar u zelf geen controle meer over heeft?
   • Hebt u wel eens van andere mensen gehoord dat u soms heel anders bent, dat het lijkt alsof u een andere persoon bent?
   • Hebt u wel eens het gevoel alsof er een deel binnenin uzelf is als een kind?
   • Hebt u ooit wel eens van mensen gehoord dat u ergens geweest of gezien bent, terwijl u dat helemaal niet meer weet?
   • Hebben andere mensen u ooit met verschillende namen benaderd? (anders dan een bijnaam of koosnaam)
   • Hebt u wel eens aantekeningen of briefjes gevonden die u geschreven moet hebben, maar niet herkent?
   • Is het u wel eens opgevallen dat u wisselende handschriften heeft?
   • Hebt u wel eens dingen bij u thuis gevonden, kleren of andere spullen, waarvan u zich niet kon herinneren dat u die gekocht had?
   • In wat voor soort stemming verkeerde u de laatste jaren? Hebt u wel eens meegemaakt dat er snelle stemmingswisselingen plaatsvinden (of hebben anderen dat verteld), zonder    dat u zich bewust bent van een reden voor die stemmingswisselingen?
   • Hebt u wel eens meegemaakt dat uw capaciteiten, de dingen die u kan, heel sterk wisselden?
   • Hebt u wel eens meegemaakt dat u dingen bleek te kunnen doen die voor uw gevoel onmogelijk zijn?
   • Vindt u dat uw smaak of levensstijl soms heel sterk wisselt?
   • Draagt u wel eens heel verschillende kleding, of koopt u wel eens kleding in een opwelling die u eigenlijk nooit draagt?
   • Hebt ooit gesprekken gevoerd met u zelf stilletjes binnenin uzelf of hardop?
   • Kunt u zo'n gesprek horen alsof je naar stemmen luistert, of zijn die gesprekken meer als gedachten?
   • Vinden die gesprekken binnenin uw hoofd plaats?
   • Hoort u wel eens een stem in uw hoofd die commentaar heeft op wat u doet of opdrachten geeft?
   • Krijgt u wel eens opdrachten om uzelf pijn te doen of te schaden?
   • Praat u zelf met die stemmen, praten de stemmen ook onder elkaar?
   • Hebt u wel eens namen in uw hoofd gehoord?

Bron

1. Steinberg M
   Structured Clinical Interview for DSM IV Dissociative Disorders (SCID-D)
   American Psychiatric Press. (1993)
   Nederlandse vertaling: Boon S, Draijer N.
   Gestructureerd Klinisch Interview voor de vaststelling van DSM IV Dissociatieve Stoornissen
   Swets & Zeitlinger (1994)
2. Steinberg M, Rounsaville B, Ciccheretti D
   Scoring and Interpretation Manual for the Structured Clinical Interview for DSM III-R Dissociative Disorders (SCID-D)
   Yale School of Medicine (1985)