Nervus vagus stimulatie (NVS)
Inleiding
De nervus vagus (N.X) is een zenuw die uit de hersenen komt en naar organen in de borst en buik gaat. Er is een rechter en een linker n. vagus. De nervus vagus heeft veel functies, waaronder de hartslag reguleren. Nervus vagus stimulatie (NVS) is een behandeling die voor epilepsie is ontwikkeld en een antidepressieve werking blijkt te hebben.
Wat houdt NVS in?
NVS is een operatieve behandeling waarbij een elektrode om de linker nervus vagus gelegd die is verbonden met een pulsegenerator. Deze pulsegenerator (een soort pacemaker) bestaat uit een batterij, een antenne en een microprocessor voor de besturing van de afgifte van elektrische pulsen. Als de nervus vagus met een elektrisch stroompje kunstmatig geprikkeld wordt gaan signalen door deze zenuw naar de hersenen. De stimulator wordt om de linker nervus vagus aangebracht omdat aangenomen wordt dat rechts vaker bijwerkingen (vooral hartritmestoornissen) geeft. Stimulatie van de linker nervus vagus heeft echter een duidelijk effect aan beide zijden van het brein.
Werkingsmechanisme
Hoe NVS werkt is onduidelijk, maar door elektrische stimulatie is er een toegenomen synaptische activiteit in de thalamus (hersenkern) en in andere basale kernen met hun projecties naar de schors van beide hersenhelften, leidend tot verhoogde alertheid. De zenuwaktiviteit in hersengebieden die zijn betrokken bij het regelen van de gemoedstoestand, verandert onder invloed van nervus vagus stimulatie. Het gaat hierbij onder andere om de amygdala, de thalamus en de prefrontale cortex. Ook heeft NVS neuroendocriene effecten (op de neurotransmitters serotonine en noradrenaline).
De operatie
Onder algehele narcose wordt in een operatie van circa een uur de pulsegenerator onder het sleutelbeen of in de oksel geïmplanteerd. Na de operatie wordt de pulsegenerator aangezet en op geleide van de (depressieve) klachten wordt de stroominstelling aangepast. De levensduur van de batterij is gemiddeld 5-6 jaar, daarna kan de batterij middels een kleine ingreep vervangen worden.
Effect
Het antidepressieve effect treedt niet snel in, maar varieert van enkele weken tot vele maanden. Er is maar weinig onderzoek beschikbaar, dat ook alleen door de fabrikant (Cyberonics) zelf is gedaan. Onderzoek staat momenteel stil en de behandeling wordt ook niet vergoed door de zorgverzekering.
Bijwerkingen
NVS heeft relatief weinig negatieve bijwerkingen. De belangrijkste bijwerkingen hebben te maken met de stembanden, zoals heesheid, hoesten, kriebel in de keel en kortademigheid. Deze bijwerkingen verdwijnen meestal en na 3 jaar heeft bijna niemand er nog veel last van.
