Stoornis van Asperger
Inleiding
In 1944 beschreef de Oostenrijker arts Hans Asperger een groep kinderen, die hij "autistische psychopaten" noemde. Het meest kenmerkende aan deze kinderen was hun onvermogen in sociale relaties, bij een relatief normaal ontwikkelde spraak en normale intelligentie. Veelal toonden deze kinderen bijzondere obsessief nagestreefde interesses. Oppervlakkig gezien functioneren zij redelijk, maar vaak gaan zij gebukt onder een subtiel gebrek aan sociaal vermogen en een onvermogen om communicatief met de taal om te gaan; zij missen net de clou.
Deze aandoening werd in Amerika en Nederland niet officieel erkend totdat de DSM-IV gepubliceerd werd in 1992. De beschrijving in de DSM-IV van Stoornis van Asperger is vrijwel identiek aan die van Autistische Stoornis, met één belangrijk verschil: in Asperger mag er geen "klinisch significante" taalachterstand zijn.
Een open vraag blijft of het Asperger syndroom gelijk is aan high functioning autisme (HFA), ofwel een lichte vorm daarvan is. Voor de klinische praktijk lijkt dit vooralsnog niet veel uit te maken.
Voorkomen
De schatting van het voorkomen van Asperger is 0,3%. De man:vrouw ratio varieert van 4:1 tot 10:1.
Kenmerken
• sociaal gehandicapt (extreem egocentrisch)
kinderen met Asperger kunnen wel begrijpen dat andere mensen denken, maar kunnen op grond van de context waarin ze zich bevinden niet goed inschatten wat de ander denkt of van hen verlangt. Dit onvermogen om zich in de ander te verplaatsen leidt voor het kind vaak tot conflicten en uitstoting uit de groep.
• beperkt interesseveld (bijv. ruimtevaart, kastelen, topografie)
• repetitieve routines
• eigenaardigheden in spraak en taal
• problemen met de non-verbale communicatie
• motorische onhandigheid
DSM-IV-TR criteriacriteria
Klik hier voor uitleg DSM
Het verdient aanbeveling om deze criteria niet te hanteren, daar deze te weinig differentiëren tussen het Asperger Syndroom en de Autistische stoornis.
A. Kwalitatieve beperkingen in de sociale interactie, zoals blijkt uit ten minste twee van de volgende:
(1) duidelijke stoornissen in het gebruik van veelvoudig non-verbaal gedrag zoals oogcontact, gelaatsuitdrukking, lichaamshoudingen en gebaren om de sociale interactie te bepalen
(2) er niet in slagen met leeftijdgenoten tot bij het ontwikkelingsniveau passende relaties te
komen
(3) tekort in het spontaan proberen met anderen plezier, bezigheden of prestaties te delen (bijvoorbeeld het niet laten zien, brengen of aanwijzen van voorwerpen die van betekenis zijn)
(4) afwezigheid van sociale of emotionele wederkerigheid
B. Beperkte, zich herhalende en stereotiepe patronen van gedrag, belangstelling en activiteiten, zoals blijkt uit ten minste één van de volgende:
(1) sterke preoccupatie met een of meer stereotiepe en beperkte patronen van belangstelling die abnormaal is in ofwel intensiteit of aandachtspunt
(2) duidelijk rigide vastzitten aan specifieke niet-functionele routines of rituelen
(3) stereotiepe en zich herhalende motorische maniërismen (bijvoorbeeld fladderen of draaien met de hand of vingers of complexe bewegingen met het hele lichaam)
(4) aanhoudende preoccupatie met delen van voorwerpen
C. De stoornis veroorzaakt in significante mate beperkingen in het sociaal of beroepsmatig functioneren of het functioneren op andere belangrijke terreinen.
D. Er is geen significante algemene achterstand in taalontwikkeling (bijvoorbeeld het gebruik van enkele woorden op de leeftijd van twee jaar, communicatieve zinnen op de leeftijd van drie jaar.
E. Er is geen significante achterstand in de cognitieve ontwikkeling of in de ontwikkeling van bij de leeftijd passende vaardigheden om zichzelf te helpen, gedragsmatig aan te passen (anders dan binnen sociale interacties) en nieuwsgierigheid over de omgeving.
F. Er is niet voldaan aan de criteria van een andere specifieke pervasieve ontwikkelingsstoornis of schizofrenie.
Oorzaak
Klik hier voor een beschrijving van de oorzaken
Behandeling
Klik hier voor een beschrijving van de behandeling
Boeken
Klik hier voor boeken over Asperger
Nederlandstalige links
Klik hier voor Nederlandstalige links
Engelstalige links
• Autism Link Page
• Autism Research Centre
• Autism Society of America
• Center for the Study of Autism (CSA)
• OASIS (Online Asperger Syndrome Information and Support)
• PubMed (overzicht van de publicaties van één jaar)
• Syracuse University Autism Resources Page
• Yale Child Study Center
