Olanzapine
Bewegingsstoornissen
Olanzapine is wel vergeleken met klassieke antipsychotica (haloperidol en chloorpromazine), maar de dosering van olanzapine was niet equivalent aan die van de klassieke middelen. Een vergelijk qua bijwerkingen is dan ook niet goed te maken.
Uit SPECT-scans blijkt dat olanzapine in een dosering van 10 tot 20 mg 53-85% van de D2-receptoren blokkeert (de grens voor het ontwikkelen van extrapiramidale bijwerkingen is 75-80%). Acathisie komt voor bij een dosering van 10 mg. Onderzoek suggereert dat olanzapine minder vaak tardieve dyskinesie geeft dan een vergelijkbare dosering haloperidol, maar er is geen goed langdurig follow-up-onderzoek gedaan om uitspraken te kunnen doen.
Roken
Olanzapine wordt net als clozapine vooral door CYP1A2 gemetaboliseerd. Bekend is o.a. dat roken dit enzym induceert en dat daardoor de spiegels van clozapine kunnen dalen, of, als iemand stopt met roken, kunnen stijgen. Onderzoek bij 17 patiënten toonde aan dat de spiegel van olanzapine bij rokers een factor 5 lager was dan bij niet-rokers! Verder was de klinische respons minder bij rokers. Er was een duidelijke relatie tussen activiteit van CYP1A2, de spiegels van olanzapine en de klinische respons.
Cytochroom
Olanzapine remt CYP1A2 circa 50% en kan dus het metabolisme van clozapine, theofyline, cafeïne en nog enkele andere substraten remmen.
Amenorroe
In de literatuur wordt door antipsychotica-geïnduceerde hyperprolactinemie beschreven, hetgeen kan leiden tot amenorrhoea (wegblijven menstruatie). Lareb ontving 6 meldingen van amenorrhoea bij gebruik van olanzapine. Ook in de databank van de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) is deze associatie disproportioneel vaak aanwezig.
Literatuur Olanzapine
- Atypische antipsychotica en de kans op extrapiramidale bijwerkingen
Harten, PN
Tijdschrift voor Psychiatrie (2001) 43, 767-775 - Carrillo JA, Herráiz AG, Ramos SI, Gervasini G, Vizcaíno S, Benítez J
Role of the smoking-induced cytochrome P450 (CYP)1A2 and polymorphic CYP2D6 in steady-state concentration of olanzapine
Journal of Clinical Psychopharmacology (2003) 23: 119-127 - Nederlands Bijwerkingen Centrum Lareb
Olanzapine and amenorrhea
Januari 2007
